30 czerwca 2022 roku wejdą w życie przepisy zmieniające skutek złożenia wniosku o zawezwanie do próby ugodowej. O zmianie przepisów jak wynika z uzasadnienia zadecydowało narastające zjawisko składania przez wierzycieli powtórnych wniosków o zawezwanie do próby ugodowej, jedynie w celu przerwania biegu przedawnienia. Uznano, że takie działanie nie jest zgodne z podstawowym założeniem postępowania pojednawczego, którym jest zawarcie ugody, a nie przerwanie biegu przedawnienia.
Obecnie zgodnie z art. 123 pkt. 1 i 3 k.c., bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia oraz przez wszczęcie mediacji. Oznacza to, że złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej przerywa bieg przedawnienia, a po zakończeniu postępowania pojednawczego termin przedawnienia biegnie od nowa.
Dotychczas w doktrynie i orzecznictwie sądów powszechnych i Sądu Najwyższego dominował pogląd, zgodnie z którym złożenie pierwszego wniosku o zawezwanie do próby ugodowej przerywało bieg przedawnienia roszczenia. Rozbieżności pojawiały się na gruncie tego, jaki skutek powodowało złożenie drugiego i dalszych wniosków.
Zmiany są o tyle istotne, że po wejściu w życie nowelizacji przepisów zawezwanie do próby ugodowej będzie powodować jedynie zawieszenie biegu terminu przedawnienia. Oznacza to, że po zakończeniu postępowania pojednawczego termin przedawnienia będzie kontynuował swój bieg.
Przepisy intertemporalne wskazują, że do mediacji oraz postępowania pojednawczego wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowelizacji, zastosowanie będą miały przepisy dotychczasowe.
Zmiana dotycząca przerwania biegu przedawnienia zmierza do przywrócenia jej pierwotnego celu. Założeniem instytucji przedawnienia jest bowiem stabilizacja stosunków prawnych, pewność obrotu prawnego, mobilizowanie wierzyciela do szybkiego dochodzenia praw, a także ochrona dłużnika przed zbyt długo trwającym stanem niepewności, co do istnienia obowiązku.
Do tej pory złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej powodowało przerwanie biegu przedawnienia. To skutkowało koniecznością liczenia terminu przedawnienia roszczenia od początku.
Radca Prawny Paweł Gudel
